मुंबईसह महाराष्ट्रात दूध भेसळीचे प्रकार वाढले आहेत. यावर उपाय म्हणून अन्न व औषध प्रशासनाने मोबाईल टेस्टिग व्हॅन आणली आहे. या व्हॅनच्या मदतीने जागेवरच दूधाची तपासणी केली जाणार.
मोबाईल प्रयोगशाळा म्हणून डिझाइन केलेल्या या वाहनांमध्ये अचूक दूध विश्लेषक आणि प्रगत डेटा सिस्टम आहेत. याच्या मदतीने भेसळ तात्काळ ओळखण्यात येईल.
या उपक्रमाचे उद्दिष्ट अंमलबजावणी क्षमता वाढवणे आणि राज्यभरात पुरवल्या जाणाऱ्या दुधाच्या सुरक्षिततेवर जनतेचा विश्वास पुन्हा निर्माण करणे आहे. आतापर्यंत, दूध तपासणी प्रयोगशाळेत-आधारित विश्लेषणांवर अवलंबून होती, ज्यामुळे लक्षणीय विलंब होत होता.
तथापि, पुढील महिन्यापासून मोबाईल चाचणी कार्यान्वित झाल्यामुळे, आता फील्ड तपासणी दरम्यान उल्लंघने ओळखली जातील आणि त्वरित दूर केली जातील.
FDA च्या माहितीनुसार, व्हॅनमध्ये दररोज 50 नमुने तपासता येतात. प्रत्येक युनिटमध्ये उच्च दर्जाचे विश्लेषक असतात जे चरबीचे प्रमाण, प्रथिने पातळी, SNF (घन-चरबी-नॉन-चरबी) आणि घनतेचे मूल्यांकन करतात.
याव्यतिरिक्त, ते स्टार्च, डिटर्जंट, ग्लुकोज, अमोनियम सल्फेट आणि युरिया सारखे हानिकारक घटक शोधण्यास सक्षम आहेत. सर्व निकाल डिजिटल पद्धतीने लॉग केलेले आहेत आणि केंद्रीय डेटाबेसमध्ये जिओ-टॅग केलेले आहेत, ज्यामुळे एफडीए मुख्यालय ट्रेंड शोधू शकेल आणि भेसळ-प्रवण क्षेत्रे जलद ओळखू शकेल.
सुरुवातीला, व्हॅन मुंबईतील प्रमुख प्रवेश बिंदूंवर तैनात केल्या जातील, ज्यामध्ये मुलुंड, दहिसर, मानखुर्द आणि ऐरोली यांचा समावेश आहे. ही वाहने स्थानिक बाजारपेठा, ग्रामीण डेअरी स्टेशन आणि खराब नियामक अनुपालनासाठी चिन्हांकित झोन देखील समाविष्ट करतील.
एफडीएच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांनी असे सांगितले की, मोबाईल लॅब केवळ अंमलबजावणी साधने म्हणून काम करणार नाहीत तर प्रतिबंधक म्हणून देखील काम करतील.
वर्षाच्या सुरुवातीला, राज्यभरात 262 छापे टाकण्यात आले आणि 543 दुधाचे नमुने गोळा करण्यात आले. निकृष्ट दूध वाहून नेणारे एक वाहन मानखुर्द येथे रोखण्यात आले आणि परत पाठवण्यात आले.
गेल्या वर्षी, गोवंडीच्या एका रहिवाशाच्या माहितीवरून भेसळयुक्त दूध जप्त करण्यात आले. नंतर प्रयोगशाळेतील चाचणीद्वारे कृत्रिम पदार्थांची उपस्थिती निश्चित करण्यात आली.
एफडीएने 175 अतिरिक्त अन्न सुरक्षा निरीक्षकांची नियुक्ती करण्याची योजना जाहीर केली आहे. वैद्यकीय व्यावसायिकांनीही भेसळयुक्त दुधामुळे होणाऱ्या आरोग्य धोक्यांबद्दल चिंता व्यक्त केली आहे. बॉम्बे हॉस्पिटलचे डॉ. गौतम भन्साळी यांनी इशारा दिला की, डिटर्जंट आणि युरिया सारखी रसायने महत्त्वाच्या अवयवांना नुकसान पोहोचवू शकतात आणि असुरक्षित लोकसंख्येसाठी गंभीर धोके निर्माण करू शकतात.
हेही वाचा