22 डिसेंबर 2024 रोजी वरळीतील (worli) महात्मा फुले नगर (mahatma phule nagar) येथील झोपडपट्टीवासीयांनी सार्वजनिक शौचालयाच्या मागणीसाठी आंदोलन केले. विशेष म्हणजे ही झोपडपट्टी कोस्टल रोडला लागून आहे.
एकीकडे बृहन्मुंबई महानगरपालिकेने (brihanmumbai municipal corporation) कोट्यवधी रुपये खर्चून कोस्टल रोड बांधला. पण दुसरीकडे झोपडपट्टीवासीयांसाठी शौचालयाचे बांधकाम पूर्ण झालेले नाही. त्यामुळे नागरिकांची गैरसोय होत आहे.
वरळीतील महात्मा फुले नगर झोपडपट्टीत सुमारे बाराशे कुटुंबे राहतात. वर्षभरापूर्वी पालिकेने (bmc) या भागात स्वच्छतागृहांचे बांधकाम बंद केले होते. महापालिकेने येथील रहिवाशांसाठी तात्पुरते फिरते शौचालय उपलब्ध करून दिले आहे.
मात्र, या स्वच्छतागृहाची स्वच्छता केली जात नाही, या स्वच्छतागृहात पाण्याची सोय नाही, तसेच स्वच्छतागृहाचा परिसरही अस्वच्छ आहे. त्यामुळे या परिसरात रोगराई पसरण्याची भीती आहे. या परिस्थितीला कंटाळून रहिवाशांनी रविवारी या परिसरात मोर्चा काढण्याचा इशारा दिला होता.
मात्र, पोलिसांनी मोर्चाला परवानगी न दिल्याने रहिवाशांनी पोलीस ठाण्यात निवेदन देऊन आंदोलनाचा (protest) इशारा दिला. या शौचालयाचे काम तीन दिवसांत सुरू करून महिनाभरात शौचालयाचे काम पूर्ण करावे, अशी मागणी येथील महिलांनी केली आहे.
मुंबईतील 60% लोक झोपडपट्टीत राहतात. येथील रहिवाशांना सार्वजनिक शौचालये (सामुदायिक शौचालये) वापरण्याशिवाय पर्याय नाही. मात्र बहुतांश ठिकाणची स्वच्छतागृहे दुर्गम झाली आहेत. काही ठिकाणी स्वच्छतागृहांची दुरवस्था झाली आहे. त्यामुळे अपघात होण्याची शक्यता आहे.
शौचालयांची संख्या कमी असल्याने त्यांचा वापर मोठ्या प्रमाणात होत आहे. यावर उपाय म्हणून पालिकेने झोपडपट्टी स्वच्छता कार्यक्रमांतर्गत झोपडपट्ट्यांमध्ये स्वच्छतागृहांची संख्या वाढवण्याचा निर्णय घेतला होता. गेल्या वर्षी पालिकेने लॉट 11 अंतर्गत 22,000 शौचालय बांधण्याचा संकल्प केला होता, त्यापैकी बहुतेक पूर्ण देखील झाले होते.
या वर्षी, लॉट 12 अंतर्गत अधिक शौचालये बांधण्याची योजना आखण्यात आली होती, ज्यात म्हाडाच्या शौचालयांची पुनर्बांधणी आणि एकमजली शौचालयाच्या जागी दोन मजली संरचनेचा समावेश आहे.
याव्यतिरिक्त, काही भागात नवीन शौचालये बांधली जातील, लॉट 12 अंतर्गत पहिल्या टप्प्यात 559 शौचालये बांधली जातील. ज्यामुळे संपूर्ण मुंबईत एकूण 14,166 नवीन शौचालये बांधली जातील. मात्र, काही ठेकेदारांकडून बांधकामाला होत असलेल्या दिरंगाईमुळे रहिवाशांची गैरसोय होत आहे.
हेही वाचा