पालिकेच्या शाळांमध्ये नाटकाच्या माध्यमातून पॉक्सोचे धडे

बृहन्मुंबई महानगरपालिकेचा (बीएमसी) शिक्षण विभाग महानगरपालिकेच्या शाळांमध्ये पॉक्सो कायद्याबाबत जागरूकता मोहीम राबवत आहे. गेल्या काही वर्षांमध्ये लहान मुलांच्या लैंगिक अत्याचारांमध्ये वाढ झाली आहे. 

या उपक्रमांतर्गत, मुंबईतील 24 प्रशासकीय विभागांमधील महानगरपालिकेच्या शाळांमध्ये इयत्ता 5 वी ते 10 वी पर्यंतच्या मुला-मुलींना पोक्सो कायद्याबद्दल मार्गदर्शन करण्यात आले. यासाठी 'अभया' हे विशेष नाटक सादर करून जागरूकता करण्यात आली. 

संवादात्मक पद्धतीने सादर केलेल्या या नाटकात सुरक्षितता, स्वसंरक्षण, चुकीचा स्पर्श तसेच गैरव्यवहार ओळखणे, योग्य प्रतिसाद, तक्रार नोंदवण्याची जबाबदारी आणि उपलब्ध कायदेशीर संरक्षण याबद्दल माहिती देण्यात आली.

मुला-मुलींना शालेय शिक्षण देतानाच त्यांना लैंगिक शिक्षण देणे देखील तितकेच महत्त्वाचे आहे. ही वस्तुस्थिती अधोरेखित करून, महानगरपालिकेच्या शिक्षण विभागाने ही जागरूकता मोहीम सुरू केली आहे.

हा उपक्रम 25 नोव्हेंबर ते 3 डिसेंबर या कालावधीत राबविला जाणार आहे. आतापर्यंत 'अभया' नाटकाचे 19 प्रयोग सादर करण्यात आले आहेत. उर्वरित प्रयोग नियोजित वेळेनुसार सादर केले जातील.

'अभया' या नाटकाद्वारे इयत्ता 5 वी ते 10 वी पर्यंतच्या विद्यार्थ्यांमध्ये पॉक्सो कायद्याबद्दल जागरूकता निर्माण केली जात आहे.

या नाटकात 'चांगला स्पर्श-वाईट स्पर्श', 'सतर्क राहणे' आणि 'भय न बाळगता कठीण परिस्थितींना तोंड देणे' या संकल्पनांवर भर देण्यात आला आहे. तसेच स्वसंरक्षणाच्या विविध पैलूंवरही भर देण्यात आला आहे.

'अभया' हे नाटक मीना नाईक यांच्या क्रिएटिव्ह वर्कशॉप संस्थेने सादर केले आहे. या उपक्रमाला विद्यार्थ्यांकडून सकारात्मक प्रतिसाद मिळाला आहे.

या कार्यक्रमाचे उद्दिष्ट मुलींमध्ये 'चांगला स्पर्श' आणि 'वाईट स्पर्श' याबद्दल आणि मुलांमध्ये 'लिंग समानता' आणि 'सन्मान' याबद्दल जागरूकता निर्माण करणे आहे.

जेणेकरून त्यांना लिंग असमानतेचे नकारात्मक परिणाम समजतील आणि महिलांचा आदर कसा करायचा हे शिकता येईल.

आतापर्यंत हे नाटक सुमारे 10,000 ते 12,000 विद्यार्थ्यांपर्यंत पोहोचले आहे. शिक्षणाधिकारी सुजाता खरे यांच्या मते, जागरूकता मोहिमेच्या पुढील टप्प्यात आणखी 4,000 विद्यार्थ्यांना समाविष्ट केले जाईल.