सुका आणि ओला कचरा वेगळा केल्यानंतर आता पालिकेने शहरात निर्माण होणाऱ्या घरगुती घातक कचऱ्यावर लक्ष केंद्रित करण्याचा निर्णय घेतला आहे. या उद्देशासाठी, सध्याच्या तीन घरगुती घातक कचरा प्रक्रिया युनिटमध्ये 2024 पर्यंत आणखी आठ युनिट्स जोडली जातील.

तथापि, विलगीकरणाअभावी, सध्या दररोज तयार होणाऱ्या 70 टन कचऱ्यापैकी 12 टन कचऱ्यावर प्रक्रिया केली जाते.

घनकचरा व्यवस्थापन नियम, 2016

घनकचरा व्यवस्थापन नियम, 2016 नुसार, पालिकेने डंपिंग ग्राउंड्सवरील अवलंबित्व कमी करून, उगमस्थानी कचरा व्यवस्थापन करणे आवश्यक आहे. उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी, BMC ने शहरातील कचरा व्यवस्थापन सुधारण्यासाठी 'व्हिजन 2030' तयार केले आहे.

प्रशासकीय प्राधिकरणाने सुका, ओला आणि धोकादायक कचरा स्वतंत्रपणे वाहून नेण्यासाठी विशेष वाहने खरेदी केली आहेत. प्रभाग कार्यालयांनीही गृहनिर्माण सोसायट्यांना घरगुती घातक कचरा वेगळा करण्यास सांगण्यास सुरुवात केली आहे. मात्र त्यांच्या प्रयत्नांना अद्याप यश आलेले नाही.

सॅनिटरी नॅपकिन्स, बेबी आणि अॅडल्ट डायपर, औषधाच्या बाटल्या इत्यादी घरगुती घातक कचऱ्यावर प्रक्रिया करण्यासाठी प्रशासकीय संस्था मलेशियाकडून प्लाझ्मा ट्रीटमेंट युनिट्स खरेदी करते. त्यांनी 2021 मध्ये ओशिवरा, मालाड आणि धारावी येथे तीन प्रक्रिया युनिट्सची स्थापना केली. परंतु ही युनिट्स एकत्रितपणे केवळ 12 प्रक्रिया करतात. टन घरगुती घातक कचरा, विलगीकरण कमी असल्याने, एका आधिकाऱ्याने सांगितले.

"शहरात अशा कचर्‍याचे विलगीकरण करणे अद्याप बंधनकारक नाही. आम्ही नागरिकांना घरातील घातक कचरा विलगीकरणासाठी प्रोत्साहन देत आहोत, तर दुसरीकडे, आम्ही वेगळा कचरा उचलणाऱ्या वाहनांची संख्या स्वतंत्रपणे वाढवत आहोत. 

तसेच, आठ प्रोसेसिंग युनिट्स पाइपलाइनमध्ये आहेत. आमचे प्रयत्न यशस्वी करण्यासाठी नागरिकांचा पाठिंबा आणि सहभाग देखील महत्त्वाचा आहे,” असे एका  अधिकाऱ्याने सांगितले.

घरगुती घातक कचरा

टाकून दिलेले पेंट ड्रम, सॅनिटरी नॅपकिन्स, प्रौढ आणि लहान मुलांचे डायपर, बॅटरी, कीटकनाशक कॅन, बल्ब, ट्यूबलाइट, कालबाह्य औषधे, तुटलेली पारा थर्मामीटर, वापरलेल्या सुया आणि सिरिंज इ.

नवीन प्रक्रिया युनिट : नेव्ही कॉलनीजवळ, एमएसडीपी पंपिंग स्टेशन, 2 वांद्रे गॅरेजजवळ, आरे स्मशानभूमी, देवनार डम्पिंग ग्राउंड, घाटकोपर पश्चिम, दहिसर

प्रत्येक युनिटची क्षमता - दररोज 4 टन.

घाटकोपर पश्चिमेला युनिट महिनाभरात सुरू होईल, तर देवनार डम्पिंग ग्राऊंडला आणखी ३-४ महिने लागतील. उर्वरित भाग पुढील वर्षी उभारण्यात येतील.

• मुंबईत दररोज निर्माण होणारा कचरा : ६५०० मेट्रिक टन
• घरगुती घातक कचरा निर्माण - 70 मेट्रिक टन
• प्रत्येक प्रक्रिया युनिटची क्षमता - 4 मेट्रिक टन
• एकूण प्रकल्पाची किंमत रु. 21.46 कोटी
• असा कचरा उचलण्यासाठी BMC ई-वाहने तैनात करणार आहे

हेही वाचा

BMC पुढील 2 वर्षात संपूर्ण शहरात नवीन गटार लाइन टाकणार

मुंबई कोस्टल रोड विरारपर्यंत वाढवण्यात येणार