नवी मुंबई (navi mumbai) मेट्रो प्रकल्प टप्प्याटप्प्याने राबविण्याची योजना सिडकोने (cidco) केली आहे. ज्यामध्ये एकूण 25 किमी लांबीचा कॉरिडॉर आहे. पहिला टप्पा, सीबीडी बेलापूर (cbd belapur) ते पेंढर (मेट्रो लाईन 1) पर्यंतचा आहे, तो नोव्हेंबर 2023 पासून कार्यान्वित झाला आहे.

आर्थिक केंद्रे आणि येणाऱ्या नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळ (एनएमआयए) कडून वाढत्या वाहतुकीच्या मागणीला प्रतिसाद म्हणून, सिडकोने अतिरिक्त मेट्रो कॉरिडॉर विकसित करण्याचा सक्रियपणे प्रयत्न केला आहे:

मेट्रो लाईन 1

ऑपरेशनल यश आणि भविष्यातील विस्तार (बेलापूर ते एनएमआयए) मेट्रो लाईन 1 सध्या बेलापूर ते पेंढर पर्यंत धावते, जी 11.1 किमीचे अंतर व्यापते आणि हजारो प्रवाशांच्या दैनंदिन प्रवासाला सुलभ करते.

या मार्गामुळे प्रमुख निवासी आणि व्यावसायिक क्षेत्रांमध्ये प्रवेश वाढला आहे. सिडको बेलापूर ते एनएमआयए पर्यंत सागरसंगम इंटरचेंज स्टेशन मार्गे ही लाईन (मेट्रो लाईन 1अ) वाढवली जात आहे आणि प्रस्तावित मेट्रो लाईन 8 एनएमएमसी मुख्यालयासमोर 3.02 किमीचे अंतर जोडणार आहे.

यामुळे प्रवाशांना मेट्रोद्वारे दोन्ही विमानतळ टर्मिनल्समध्ये प्रवेश करता येईल, ज्यामुळे रस्त्यांवरील वाहतुकीवरील अवलंबित्व कमी होईल अशी शक्यता वर्तवली जात आहे.

ऑपरेशन्स कंट्रोल सेंटर (ओसीसी): नवी मुंबई मेट्रो लाईन 1 साठी ओसीसी रेल्वे हालचालींचे नियोजन, रिअल-टाइम देखरेख आणि नियंत्रण देखरेख करते. ज्यामुळे मेट्रो सेवा सुरळीतपणे सुरू राहतात.

मेट्रो ट्रेन ड्रायव्हिंग सिम्युलेटर: ऑपरेशनल पद्धतीत सुधारणा करण्यासाठी सिडकोने प्रशिक्षण ऑपरेटरसाठी मेट्रो ड्रायव्हिंग सिम्युलेटर सादर केले आहे. ही संगणक-आधारित प्रणाली वास्तविक ट्रेन गतिशीलतेची नक्कल करते. ज्यामुळे मेट्रो ड्रायव्हरच्या प्रशिक्षणासाठी वास्तविक अनुभव मिळतो.

मेट्रो लाईन 2 (पेंढर ते एनएमआयए टी-4)

पेंढर ते एनएमआयए (पूर्व बाजू पेंढर मार्गे) जोडण्यासाठी मेट्रो लाईन 2 ची योजना आहे. ज्यामुळे वेगाने विकसित होणाऱ्या उपनगरांशी कनेक्टिव्हिटी वाढेल अशी अपेक्षा आहे. सुमारे 15 किमी लांबीचा हा मार्ग पीएमएवाय गृहनिर्माण योजना आणि तळोजा (taloja) एमआयडीसी औद्योगिक पट्ट्याशी थेट जोडेल.

या मार्गाचा फायदा केवळ दररोज ऑफिसला जाणाऱ्यांनाच नाही तर तळोजा एमआयडीसीमधील उत्पादन केंद्रांमध्ये काम करणाऱ्या कामगारांनाही होईल. सिडको सध्या या मार्गासाठी सविस्तर प्रकल्प अहवाल (डीपीआर) तयार करत आहे. ज्यामुळे या प्रदेशातील दाट लोकसंख्या आणि औद्योगिक क्रियाकलापांमुळे प्रवाशांची संख्या लक्षणीयरीत्या वाढण्याची अपेक्षा आहे.

मेट्रो मार्ग 8 (सीएसएमआयए – एनएमआयए कनेक्टिव्हिटी)

सिडकोच्या दृष्टिकोनातील सर्वात महत्त्वाकांक्षी योजनांपैकी एक म्हणजे मेट्रो मार्ग 8. हा मार्ग छत्रपती शिवाजी महाराज आंतरराष्ट्रीय विमानतळ (सीएसएमआयए) (मुंबई विमानतळ) ते एनएमआयए (नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळ) यांना जोडणार आहे. मुंबई महानगर प्रदेश (एमएमआर) साठी व्यापक वाहतूक अभ्यास (सीटीएस – 2021) चा भाग म्हणून हा मार्ग सुमारे 35 किमीचे अंतर कापेल.

मेट्रो लाईन 8 सीएसएमआयए टी-2 टर्मिनल स्टेशनपासून सुरू होणार आहे आणि सीएसएमआयए आणि चेडानगर दरम्यान हा मार्ग भूमिगत असणार आहे. कुर्ला, एलटीटी, मानखुर्द, वाशी, नेरुळ आणि बेलापूर सारख्या प्रमुख उपनगरांमधून ही मार्गिका जाणार आहे.

या मेट्रो लाईनची ठळक वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत:

अंदाजे लांबी: 35 किमी

भूमिगत लांबी: 9.25 किमी

उंचावरील लांबी: 25.63 किमी

"नवी मुंबई मेट्रो प्रकल्प नवी मुंबईमध्ये उत्कृष्ट कनेक्टिव्हिटी प्रदान करण्यासाठी नियोजित आहे. बेलापूर ते पेंढार पर्यंत विकसित केलेल्या मेट्रो लाईन क्रमांक 1 ला पहिल्या दिवसापासून प्रवाशांकडून उत्तम प्रतिसाद मिळाला आहे.

या मेट्रो लाईनमुळे सीबीडी बेलापूर, तळोजा एमआयडीसी, खारघर (kharghar) आणि तळोजा येथील सिडको गृहसंकुलांना उत्कृष्ट कनेक्टिव्हिटी मिळाली आहे. मेट्रो लाईन क्रमांक 2, 3 आणि 4 ची अंमलबजावणी देखील भविष्यात केली जाईल.

याव्यतिरिक्त, येत्या काळात मुंबई मेट्रोद्वारे नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आणि छत्रपती शिवाजी महाराज आंतरराष्ट्रीय विमानतळ जोडण्याची महत्त्वाकांक्षी योजना आहे", असे सिडकोचे उपाध्यक्ष आणि व्यवस्थापकीय संचालक विजय सिंघल म्हणाले.

हेही वाचा

तारापोरवाला मत्स्यालयाची पुनर्बांधणी होणार

मुंबई-अलिबाग मार्गावर 15 इलेक्ट्रिक फेरी सेवा सुरू