मुंबई विद्यापीठात १९६३ साली स्थापन झालेला संस्कृत विभाग यंदा सहावा वर्धापन दिन साजरा करत आहे. त्यानिमित्ताने या विभागामार्फत 4 नवीन पदव्युत्तर अभ्यासक्रम सुरू करण्यात येत आहेत. ज्यामध्ये M. A. योगशास्त्र, M. A. अर्थशास्त्र, M. A. आर्ष महाकाव्य-पुराण आणि M. A. अभिजात संस्कृत साहित्य या चार पदव्युत्तर अभ्यासक्रमांचा समावेश आहे.

या योगशास्त्र अभ्यासक्रमात संस्कृत भाषेतील M.A. योगशास्त्राचे ग्रंथ शिकवले जातील. त्यासोबत प्रात्यक्षिकही होणार आहे. हा अभ्यासक्रम सर्व योग शिक्षक, योग अभ्यासक आणि जिज्ञासूंसाठी उपयुक्त ठरेल. M. A. Arsha Epics and Puranas या अभ्यासक्रमात रामायण-महाभारत आणि पुराणांचा विविध दृष्टीकोनातून अभ्यास करणे अपेक्षित आहे.

M.A. संस्कृत अभ्यासक्रम अनेक वर्षांपासून विविध स्पेशलायझेशनसह आयोजित केला जातो. याशिवाय सुपर स्पेशलाइज्ड अभ्यासक्रम सुरू करण्याचा विभागाचा मानस आहे.

राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरणात भारतीय ज्ञान प्रणालीला महत्त्व देण्यात आले आहे. त्या दृष्टीने संस्कृत विभागामार्फत चालवले जाणारे अभ्यासक्रम महत्त्वाची भूमिका बजावतील, असे मुंबई विद्यापीठाच्या संस्कृत विभागाच्या प्रमुख डॉ. शकुंतला गावडे यांनी सांगितले.

या चारही अभ्यासक्रमांसाठी पदवीधारक कोणत्याही शाखेत प्रवेश घेऊ शकतो परंतु 200 गुणांची प्रवेश परीक्षा देणे बंधनकारक असेल. संस्कृत भाषा हा या विषयांचा मुख्य स्त्रोत असल्याने या सर्व अभ्यासक्रमांमध्ये विद्यार्थ्यांना संस्कृत भाषा आणि व्याकरणाचे प्राथमिक ज्ञान दिले जाणार आहे.

त्याचबरोबर मुंबई विद्यापीठातर्फे प्रथमच भगवद्गीतेवर पदविका अभ्यासक्रम सुरू करण्यात येत आहे. जरी भगवद्गीता अध्यात्मिक संस्थांद्वारे शिकवली जात असली तरी हा अभ्यासक्रम अद्वितीय असेल कारण हा एक असा अभ्यासक्रम आहे जो भगवद्गीतेचा विविध दृष्टिकोनातून अर्थ लावतो आणि त्याचे विश्लेषण करतो. या अभ्यासक्रमासाठी 12वी उत्तीर्ण ही किमान पात्रता आहे आणि त्यासाठी वयाची अट नाही.

M. A. Sanskrit course has been conducted for many years with various specialisations. Apart from this, the department intends to start super specialised courses. The Indian Knowledge System has been given importance in National Education Policy. In that regard, the courses conducted by the Sanskrit department will play an important role," said Dr. Shakuntala Gawde, Head, Department of Sanskrit, University of Mumbai.

हिरक महोत्सवानिमित्त संस्कृत विभागातर्फे व्हर्च्युअल माध्यमातून प्राचीन भारतीय ज्ञान पद्धतीवर 60 व्याख्याने आयोजित करण्यात येणार असून ही व्याख्यानमाला सर्वांसाठी खुली असणार आहे. अधिक माहिती www.sanskritbhavan.mu.ac.in या वेबसाइटवरून मिळू शकते.

हेही वाचा

खारघर स्टेशनवर छतावरून प्लास्टर पडले, रेल्वे अनाऊंसर जखमी