मुंबईमध्ये पहिल्यांदाच, बीएमसी विले पार्ले (पूर्व) परिसरात वेस्टर्न एक्सप्रेस हायवे पुलाखालील जागा स्थानिक रहिवाशांना शेती करण्यासाठी उपलब्ध करून दिली जाणार आहे. या उपक्रमाचा उद्देश पुलाखाली सेंद्रिय भाजीपाला पिकवणे आहे. या प्रकल्पाचे मार्गदर्शन विले पार्लेतील तज्ज्ञ करतील, जे अनेक वर्षांपासून या क्षेत्रात कार्यरत आहेत.

योजनेनुसार, 32 शेती खड्डे तयार केले जाणार आहेत, आणि प्रत्येक खड्ड्याची जबाबदारी एका कुटुंबाकडे असेल. या संपूर्ण परिसराला चार विभागांत विभाजित केले जाणार आहे:

1. भाजीपाला लागवड विभाग,

2. उत्पादन विक्री विभाग,

3. डेमो व शिक्षण विभाग, जिथे रहिवाशांना बाल्कनी गार्डन कसे तयार करायचे हे शिकवले जाईल,

4. प्लांट-केअर बे, जिथे रहिवाशांनी प्रवासाला जाताना आपली झाडे ठेवता येतील.

येथे पिकवलेल्या सेंद्रिय भाज्या विकून या जागेच्या देखभालीसाठी निधी उभारला जाईल.

ही प्रस्तावना स्थानिक आमदार पराग अलवाणी यांच्या माध्यमातून ठेवण्यात आली. सध्या या ठिकाणाची स्वच्छता करून प्रकल्प सुरू करण्याची तयारी सुरू आहे.

K-ईस्ट वॉर्डचे सहायक आयुक्त नितीन शुक्ला यांनी सांगितले की ही प्रस्तावना 11 नोव्हेंबरला अधिकृतरित्या मंजूर करण्यात आली. ते म्हणाले, “ही जागा एअरपोर्टच्या डाव्या बाजूला आहे आणि येथे विविध उपयोगांसाठी वेगवेगळे बे तयार केले जातील. रहिवासी इथे पिकवलेल्या भाज्या विकून मिळणाऱ्या उत्पन्नातून या पुलाखालच्या जागेची देखभाल करतील. सध्या त्यांना CSR निधीही मिळणार आहे.”

अलवाणी, जे गेल्या 35 वर्षांपासून विले पार्ले सांस्कृतिक केंद्राचे अध्यक्ष आहेत, म्हणाले, “स्वच्छ भारत अभियान सुरू झाल्यानंतर आम्ही स्वच्छ पार्ले अभियान सुरू केले होते. मराठी विज्ञान परिषदेसह शेतीचे अभ्यासक्रमही सुरू केले होते. पण नंतर महामारीमुळे अनेक गोष्टी थांबल्या.”

ते पुढे म्हणाले, “पुलाखाली वॉकिंग ट्रॅक किंवा जॉगिंग ट्रॅक घालणे आता जरा जुनं झालं आहे. त्यामुळे हा शेती प्रकल्प आखण्यात आला आहे. 6 फूट x 3 फूट मापाचे 32 खड्डे तयार केले जातील, आणि 32 कुटुंबे प्रत्येकी एक खड्डा दत्तक घेतील. येथे भाज्यांची लागवड केली जाईल.

तसेच एक इंटरप्रिटेशन सेंटर असेल, जिथे लोकांना घरी विशेषतः बाल्कनीत भाज्या कशा उगवायच्या ते शिकवले जाईल. पुढच्या टप्प्यात, रहिवासी बाहेरगावी गेल्यावर त्यांच्या झाडांची देखभाल करणारी सेवा सुरू करण्याचाही आमचा मानस आहे.” हा प्रकल्प सुरुवातीला 32 सहभागींनी सुरू होईल, आणि नंतर किमान 100 रहिवाशांना जोडण्याचे लक्ष्य आहे.

स्वच्छ पार्ले अभियानाच्या सुरुवातीच्या सदस्यांपैकी आणि मायक्रोबायॉलजिस्ट वर्षा करंबेलकर म्हणाल्या, “आम्ही विले पार्ले (पूर्व) मधील आठ जणांचा गट आहोत, आणि शेतीत पायोनिअर्स आहोत. आमचा प्रवास 15 वर्षांपूर्वी ओल्या कचऱ्यापासून मिळणाऱ्या कंपोस्टचा उपयोग कसा करायचा, यापासून सुरू झाला. आम्ही रहिवाशांना सावरकर केंद्रात प्रशिक्षण देऊन कुंड्या कशा भरायच्या आणि बाल्कनीत बाग कशी तयार करायची हे शिकवलं. आता पुलाखालील ही जीर्ण आणि अव्यवस्थित जागा पुनरुज्जीवित करण्यावर आम्ही लक्ष केंद्रीत करत आहोत.”

गटाने बीएमसीकडे सविस्तर आराखडा सादर केला असून, पुढील टप्प्यात 25,000 चौरस फूट परिसराला कुंपण घालून फुलांच्या वाफ्यांनी सजवणे सुरू केले जाईल.
करंबेलकर म्हणाल्या, “बीएमसी पाणीपुरवठा, वीज आणि सहभागींकरिता लॉकरची सोय देईल. तसेच, प्रदूषण रोखण्यासाठी बाजूला बेडा उंबराची लागवड केली जाईल.”

हेही वाचा

bmc"="" target="_blank">BMC सुरू करणार स्वतःचा Air Quality Monitoring Platform">BMC सुरू करणार स्वतःचा Air Quality Monitoring Platform

ठाण्यात खड्ड्यांमुळे झालेल्या 18 मृत्यूंवर हायकोर्टचे सरकारला नोटीस