लाॅकडाऊन ५.०: धार्मिक स्थळं, सलून, रेस्टाॅरंटसोबत आणखी काय सुरू होणार?

लॉकडाऊनच्या ५ व्या टप्प्याची केंद्र सरकारकडून (Lockdown extended in containment zones across India until June 30)  घोषणा करण्यात आली असून देशभरातील कंटेन्मेंट झोनमधील लॉकडाऊन ३० जूनपर्यंत वाढवण्यात आलं आहे. काेरोनाचा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी लागू करण्यात आलेल्या देशव्यापी लाॅकडाऊनचा चौथा टप्पा ३१ मे रोजी संपण्याच्या आधीच ही घोषणा करण्यात आली आहे.  केंद्रीय गृहमंत्रालयाने लॉकडाऊन संदर्भात नवीन मार्गदर्शकतत्वे (new guideline) जारी केली आहेत.  त्यानुसार लाॅकडाऊन केवळ कंटेन्मेंट झोनपुरतंच मर्यादीत राहणार असून टप्याटप्याने सर्व आर्थिक व्यवहार सुरु होतील.

शनिवारी जारी करण्यात आलेल्या मार्गदर्शक सुचनेनुसार पाचव्या टप्प्यातील ३ फेजमध्ये शिथिल होणार आहे. या लाॅकडाऊनच्या काळात रात्री ९ वाजेपासून ते पहाटे ५ वाजेपर्यंत संचारबंदी राहील. त्याअंतर्गत तर ८ जूनपासून हॉटेल आणि रेस्टॉरंट्स उघडण्यास परवानगी देण्यात आली आहे.  पण याठिकाणी सोशल डिस्टन्सिंग आणि मास्क घालणं गरजेचं राहणार आहे. या लाॅकडाऊनमध्ये मंदिर, मशिदी सुरू होणार असून टप्प्याटप्प्याने धार्मिक स्थळं सुरू करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. शाळा-महाविद्यालय सुरू करण्याचा निर्णय जुलैमध्येच होईल. आंतरराष्ट्रीय उड्डाणे आणि सामान्य लोकांसाठी सिनेमा हॉलसारखी जागा सुरू करायची की नाही याबाबत अद्याप निर्णय झालेला नाही.

• रात्री ९ ते पहाटे ५ या काळात देशभरात नाईट कर्फ्यू ठेवण्यात येईल
• आंतरराष्ट्रीय उड्डाणे, मेट्रो रेल्वे अद्याप सुरू होणार नाही
• सिनेमा हॉल, जिम, स्विमिंग पूल, एंटरटेनमेंट पार्क, थिएटर, बार, प्रेक्षागृह बंदच राहणार आहे

पहिला फेज- (८ जूननंतर या सेवा सुरू होतील) 

• धार्मिक स्थळे / प्रार्थना स्थळे
• हॉटेल, रेस्टॉरंट, शॉपिंग मॉल्स, सलून आणि आतिथ्य संबंधित सेवा
• आरोग्य मंत्रालय एक नियमावली जारी केली असून जेणेकरून या ठिकाणी सामाजिक अंतर कायम राहील आणि कोरोना इथं पसरणार नाही.

दुसरा फेज -

• राज्य सरकारांचा सल्ला घेतल्यानंतरच शाळा, महाविद्यालये, शिक्षण, प्रशिक्षण व प्रशिक्षण संस्था उघडल्या जातील. राज्य सरकार मुलांच्या पालकांशी आणि संस्थांशी संबंधित लोकांशी बोलणी करून निर्णय घेऊ शकतात.
• अभिप्राय मिळाल्यानंतर या संस्था उघडण्याबाबत जुलैमध्ये निर्णय घेता येईल. आरोग्य मंत्रालय यासाठी नियमावली जारी करेल.

तिसरा फेज - (परिस्थितीनुसार या सेवेसंबंधी निर्णय घेण्यात येईल)

• आंतरराष्ट्रीय विमान उड्डाण,  मेट्रो रेल्वे
• सिनेमा हॉल, जिम, स्विमिंग पूल, एन्टरटेन्मेंट पार्क, थिएटर, बार, सभागृह, असेंब्ली हॉल आणि यासारखे इतर ठिकाण
• सामाजिक, राजकीय, क्रीडा मनोरंजन, शैक्षणिक, सांस्कृतिक कार्ये, धार्मिक समारंभ आणि इतर मोठे मेळावे

मोठा दिलासा -

• लोकांच्या येण्याजाण्यावर बंधने राहणार नाहीत
• दोन राज्यांत किंवा जिल्हांतर्गत लोकांच्या, सामानाच्या वाहतुकीस मुभा असेल. वस्तुंच्या वाहतुकीसाठी ई-परमिटची आवश्यकता नसेल.

रात्रीचा कर्फ्यू -

• संपूर्ण देशात रात्री ९ वाजेपासून पहाटे ५ वाजेदरम्यान संचारबंदी असेल. या कालावधीत, अत्यावश्यक सेवा वगळता इतर कोणत्याही हालचालींना परवानगी दिली जाणार नाही. स्थानिक प्रशासनाला आपल्या परिसरात भादंवि कलम १४४ अंतर्गत संचारबंदी लागू करता येईल.
  

लॉकडाऊन कंटेन्मेंट झोनपुरताच मर्यादित 

• कंटेन्मेंट झोनमधील लॉकडाउन ३० जून २०२० पर्यंत लागू राहील.
• आरोग्य मंत्रालयाच्या मार्गदर्शक सूचनांविषयीची माहिती घेतल्यानंतर जिल्हाधिकारी कंटेन्मेंट झोन निश्चित करू शकतील. 
• कंटेन्मेंट झोनमध्ये केवळ अति महत्त्वाच्या हालचालींनाच परवानगी दिली जाईल.
• वैद्यकीय आपत्कालीन सेवा आणि अत्यावश्यक वस्तू आणि सेवांचा पुरवठा वगळता या कंटेन्मेंट झोनमध्ये लोकांच्या हालचालींना सक्त मनाई असेल. 
• कंटेन्मेंट झोन घरोघरी जाऊन काॅटॅक्ट ट्रेसिंग करण्यात येईल.   

बफर झोन

• कंटेन्मेंट झोन बाहेरील बफर झोन ठरवण्याचा अधिकार राज्य सरकारला असेल. बफर झोन म्हणजे ज्या ठिकाणी नवीन काेरोना रुग्ण आढळण्याचा धोका जास्त असेल. बफर झोनमध्येदेखील कडक नियम लागू करता येऊ शकतील.
• आपल्या भागातील परिस्थितीचा आढावा घेतल्यानंतर राज्य सरकार कंटेन्मेंट झोन बाहेरच्या क्षेत्रातही काही गोष्टींवर बंदी घालू शकतील किंवा निर्बंध लागू करू शकतील

लॉकडाऊनचे चार टप्पे असे होते

• पहिला टप्पा: २५ मार्च ते १४ एप्रिल पर्यंत हा लाॅकडाऊन २१ दिवस चालला. या काळात केवळ आवश्यक वस्तूंची दुकानेच उघडण्यास परवानगी होती.
• दुसरा टप्पा: १५ एप्रिल ते ३ मे हा लाॅकडाऊन १९ दिवस चालला. हॉटस्पॉट (रेड झोन) वगळता ऑरेंज आणि ग्रीन झोनमध्ये दुकाने उघडण्यास परवानगी देण्यात आली.
• तिसरा टप्पा: ४ मे ते १७ मे, हा लाॅकडाऊन १२ दिवसांचा होता. हॉटस्पॉट (रेड झोन) वगळता ऑरेंज आणि ग्रीन झोनमध्ये दुकाने उघडण्यास परवानगी देण्यात आली. याव्यतिरिक्त, स्थलांतरित कामगारांसाठी गाड्या आणि बस चालविण्यात आल्या. वंदे भारत आणि समुद्र सेतू मिशनच्या माध्यमातून परदेशात अडकलेल्या भारतीयांना आपल्या देशात आणण्यात आलं.
• चौथा टप्पा: १८ मे ३१ मे या काळात सरकारने राज्यांना लाल, नारंगी व हिरवे झोन बनवण्याची परवानगी देण्यात आली. बस चालविण्यास परवानगी देण्यात आली. शॉपिंग मॉल्स सोडून इतर सर्व दुकाने उघडण्यास परवानगी देण्यात आली. नंतर २५ मेपासून देशांतर्गत उड्डाणे सुरू करण्यात आली.