आज प्रत्येक क्षेत्रात महिला पुरुषांच्या खांद्याला खांदा लावून आपले कर्तृत्व सिद्ध करीत आहेत. महिलांनी क्षमतेच्या जोरावर प्रत्येक क्षेत्रात मुसंडी मारली आहे. याच महिलांपैकी एक आहेत वैदही अंकोलेकर... वैदही अंकोलकर या बेस्ट बसमध्ये कंडंक्टर म्हणून कार्यरत आहेत.

मुंबईत बस कंडक्टरची नोकरी सर्वात कठीण आहे आणि हा व्यवसाय बहुतेक पुरुष मंडळीच करतात. महिलांचा या क्षेत्राकडे कल कमीच आहे. असे असले तरी कुटुंबाच्या उदरनिर्वाहाची काळजी आणि मुलांवरचे प्रेम यामुळे वैदेहीने ही आव्हानात्मक नोकरी निवडली.

बस कंडक्टरची आव्हानात्मक नोकरी 

वैदेही अंकोलेकर यांचे पती बस कंडक्टर होते पण लग्नानंतर काही वर्षांमध्येच त्यांचे निधन झाले. पतीच्या निधनानंतर वैदीही आपल्या कुटुंबासाठी पदर खोचून उभ्या राहिल्या. आपल्या मुलांना क्रिकेटर म्हणून घडवण्याचे आपल्या पतीचे स्वप्न साकार करणे हेच वैदही यांनी ध्येय मानले. एवढेच नाही तर आपल्या पतीचे स्वप्न त्यांनी पूर्णही केले.

असे म्हणतात की, प्रत्येक यशस्वी पुरुषामागे एका महिलेचा हात असतो. तसेच त्यांच्या मुलाच्या यशामागे एका वैदही यांची मेहनत, जिद्द आहे. तुम्हाला सांगितले तर आश्चर्य वाटेल की, वैदही यांचा मुलगा दुसरा तिसरा कोणी नाही तर अथर्व अंकोलेकर आहे. वैदही यांचा मुलगा अथर्व अंकोलेकर हा भारताच्या 19 वर्षांखालील क्रिकेट संघातून खेळत आहे.

"माझ्या पतीला मलेरिया आणि कावीळ झाली होती आणि आम्हाला शेवटच्या क्षणापर्यंत आजारांची माहिती नव्हती. आमच्यासाठी तो खूप कठीण काळ होता. त्यापूर्वी वीस दिवस माझ्या वडिलांचे निधन झाले होते. अथर्वच्या वडिलांना असे होईल असे आम्हाला वाटले नव्हते.”

• वैदही अंकोलेकर

पतीच्या निधनानंतर असा चालवला घरचा उदरनिर्वाह

वैदही अंकोलेकर यांनी आयुष्यात अनेक चढउतार पाहिले. 2010 साली पतीच्या निधनानंतर त्यांच्यावर दु:खाचा डोंगर कोसळला. त्यावेळी अथर्व 10 वर्षांचा होता.

अथर्वचे बाबा गेले तेव्हा वैदेही अंकोलेकर या घरीच ट्यूशन्स घ्यायच्या. मात्र त्यानंतर घरची सर्व जबाबदारी त्यांच्यावर आली. आपल्या दिवंगत पतीच्या कामाच्या ठिकाणी रुजू होण्यासाठी वैदेही यांनी योग्य ती परीक्षा दिली आणि बस कंडक्टर म्हणून सेवेत रुजू झाल्या. मरोळ डेपोत त्या कंडक्टर म्हणून काम करत आहेत.

"माझ्या नवऱ्याच्या निधनानंतर मी ट्युशन घ्यायला सुरुवात केली. चार वर्षांनी मला बेस्टमध्ये नोकरी मिळाली. माझ्यासमोर फक्त कंडक्टरचीच नोकरी खुली होती, दुसरा कोणताही पर्याय नसल्यामुळे मी ते स्वीकारलं. मला माझ्या कामाला पाठिंबा द्यायचा होता.”

• वैदही अंकोलेकर

"ट्यूशनमधून मिळणारी कमाई कुटुंबाला आणि अथर्वच्या शाळेचा आणि क्रिकेटचा खर्च भागवण्यासाठी पुरेशी नव्हती. सुदैवाने, सुरेन अहिरे, त्याचे शाळेचे प्रशिक्षक, पार्ले टिळक विद्यालय (विलेपार्ले पूर्व, उत्तर पश्चिम मुंबई) यांनी त्याला शाळेत नेले. फीची जबाबदारी घेतली. आणि क्रिकेटचा खर्चही उचलला. त्यांनी आम्हाला कठीण प्रसंगी इतकी मदत केली आहे की माझे कुटुंब त्यांना देव मानते,” असे वैदही म्हणाल्या.

अथर्व आणि पार्थचा खंबीर आधार

काही आठवणींना उजाळा देत वैदही भावून झाल्या. त्या म्हणाल्या "माझ्या मुलांनी त्या काळात मला खूप साथ दिली आणि आजही ते करत आहे. मी सकाळी 5.30 वाजता घरून निघतो. पूर्वी आमच्याकडे 10x10 (चौरस फूट) खोली होती आणि पाण्याचा नळ घराबाहेर होता. दोन्ही मी कामावर असल्याने मुलं नळावर पाणी भरण्यासाठी जायची. त्यानंतर घरातील बाकीची कामं करायची आणि मग शाळेत जायची.”

घर आणि नोकरी तारेवरची कसरत

जॉब आणि मुलाचं क्रिकेट तुम्ही कसं सांभाळता यावर वैदैही म्हणाल्या, "कोचेसनी नेहमीच खूप सहकार्य केलं. त्यांनी नुसतं क्रिकेट शिकवलं नाही तर किटसाठी, स्पॉन्सरसाठी मदत केली. पार्ले टिळक इंग्लिश मीडियमला अथर्व शिकत होता. त्यावेळी सुरेन अहिरे आणि दिवाकर शेट्टी सरांनी मदत केली. निलेश पटवर्धन, चंदू भाटकर, प्रशांत शेट्टी यांचं मार्गदर्शन मिळालं. अरू पै सरांचं योगदान मोलाचं आहे. त्यांनी स्वत:च्या मुलासारखी अथर्वची काळजी घेतली."

वैदही आठवड्यातून सहा दिवस काम करतात आणि रविवार हा त्यांचा सुट्टीचा दिवस आहे. त्या रोज पहाटे ४ वाजता उठतात. सकाळी ६ वाजता वैदही धाकट्या मुलगा पार्थला अंधेरी पूर्व बस स्टॉपवर (उत्तर पश्चिम) सोडतात. तेथून तो दादर (उत्तर मध्य मुंबई) ला त्याच्या शाळेसाठी आणि क्रिकेटच्या सरावासाठी बसने जातो. त्यानंतर मी बेस्ट बस डेपोला जाते.

"कंडक्टरची नोकरी आव्हानात्मक आहे"

कामावरील आव्हानांवर वैदही म्हणाल्या की, “कधी कधी आम्हाला लांब पल्ल्याच्या बसेस मिळतात, तर कधी कमी अंतराच्या, पण बहुतेक मला कमी पल्ल्याच्या बसेस मिळतात. पण उपनगरी अंधेरीमध्ये अनेक उद्योग आणि कार्यालये असल्यामुळे बसेसमध्ये जास्त गर्दी असते. महिन्याच्या भाड्यात सुधारणा झाल्यानंतर, जास्त लोक प्रवास करू लागले आहेत.”

त्या पुढे म्हणाल्या, “कधीकधी बसेसमध्ये एवढी गर्दी असते की, बसमध्ये प्रवेश करणाऱ्या प्रवाशांना तिकीट देण्यासाठी दारात थांबून चालणे आणि थांबणे मला अवघड होऊन जाते. पण त्याबद्दल माझी काही तक्रार नाही."

2014 मधील नोकरीचा दुसरा दिवस आठवून आजही त्यांच्या डोळ्यात पाणी आले. वैदही यांना वडाळा डेपो (उत्तर मध्य मुंबई) येथे तैनात करण्यात आले होते आणि वडाळा ते बॅकबे डेपो (दक्षिण मुंबई) येथे एसी बसेस दिल्या होत्या.

"बॅकबे डेपोतील सर्व महिला लिपिक कर्मचारी संध्याकाळी 5 वाजता निघून गेले आणि मी संध्याकाळी 6:30 वाजेपर्यंत महिला स्टाफ रूममध्ये एकटीच बसून राहिले. त्या दिवशी अंधार पडत असल्याने मी खूप घाबरले होते. माझी शेवटची बस 440 क्रमांकाची होती (अंधेरी पूर्वेला) जी रात्री 8:30 वाजता वडाळा डेपोहून निघणार होती आणि थोडा उशीर झाल्यामुळे ती चुकली. शेवटची बस चुकवल्यामुळे माझ्या डोळ्यात अश्रू तरळले.”

"मला माझ्या मुलांची काळजी वाटत होती, जे घरी एकटे होते. त्यावेळी मला वाटले की मी ही नोकरी सोडेन. काही बसेस बदलून मी कशी तरी त्या रात्री घरी पोहोचले, मग इतक्या लवकर हार मानायची नाही असे ठरवले. त्या दिवसापासून दुसर्‍या दिवशी मी वडाळा डेपोला सकाळी ६ वाजता पोहचू लागले जेणेकरून मला संध्याकाळी लवकर निघता येईल. सुरुवातीला हे खूप अवघड होते, पण कसे तरी माझ्या मुलांसाठी मी सर्वकाही व्यवस्थापित केले,"

• वैदही अंकोलेकर

वैदेही त्यांच्या पतीबद्दल सांगतात की, “पती विनोदमुळे मुलांनी लहानपणी क्रिकेटमध्ये पाऊल ठेवलं होतं. ते माहीम डेपो (मुंबई नॉर्थ सेंट्रल) येथे बेस्टमध्ये नोकरीला होते आणि दिवसभरात मुलांना वेळ देता यावा म्हणून रात्रीच्या शिफ्टमध्ये काम करत होते. ते अथर्वला सरावासाठी घेऊन दिवस घालवत असे.

घर, नोकरी आणि दोन मुलं हे सांभाळणं अवघड आहे. परंतु माझ्या दोन्ही मुलांची मला खंबीर साथ आहे. त्याच्या क्रिकेटचा भार कुटुंबावर पडण्याऐवजी तेच माझ्यावरील भार हलका करत आहेत. याचा मला अभिमान आहे.

हेही वाचा

Exclusive : चेहरा जळाला पण स्वप्न नाही; शरीरावर व्रण असलेली पहिली मॉडेल