दरवर्षी 1 डिसेंबर हा दिवस ‘जागतिक एड्स दिन’ म्हणून पाळला जातो. एड्स, एचआयव्ही या नावानंही अनेकांना भिती वाटते. त्यामुळेच की काय पण या आजाराची तीव्रता कमी झालेली पाहायला मिळतेय. मुंबईत गेल्या 6 वर्षांत (2010-11 ते 2016-17) एचआयव्हीच्या रुग्णांमध्ये तब्बल 56 टक्क्यांनी घट झाली आहे.
मुंबई जिल्हा एड्स प्रतिबंध आणि नियंत्रण पथकाच्या कामगिरीमुळे आणि वारंवार होणाऱ्या जनजागृतीमुळे भितीदायक अशा या आजारात मोठ्या प्रमाणात घट झाल्याचं चित्र पाहायला मिळत आहे. 2017 च्या या जागतिक एड्स दिनानिमित्त हे चित्र नक्कीच आशादायी ठरणारं आहे.
2010-11 मध्ये एचआयव्हीने त्रस्त असलेले 14 हजार 291 रुग्ण आढळले होते. तर, आता म्हणजे या चालू वर्षात 2016 -17 मध्ये 6 हजार 718 एवढे रुग्ण आढळले आहेत. तर, फक्त ऑक्टोबरमध्ये 3 हजार 870 एचआयव्ही संशयित रुग्णांची नोंद झाल्याची माहिती मुंबई जिल्हा एड्स नियंत्रण सोसायटीच्या अतिरिक्त प्रकल्प संचालिका डॉ. श्रीकला आचार्य यांनी दिली.
मुंबईत गेल्या 6 वर्षांच्या तुलनेत या वर्षी गरोदर महिलांनाही एचआयव्हीची कमी प्रमाणात लागण झाली आहे. 2010-11 मध्ये एकूण 466 गर्भवती रुग्णांची नोंद करण्यात आली होती. तर, 2016-17 मध्ये फक्त 162 गर्भवती महिला रूग्णांची नोंद करण्यात आली आहे. म्हणजेच 6 वर्षात गर्भवती महिलांना एचआयव्हीची लागण झाल्याच्या प्रमाणात 65 टक्क्यांनी घट झाली आहे.
15 ते 49 या वयोगटातील 79 टक्के पुरुषांना, तर ३६टक्के महिलांना एचआयव्हीचा संसर्ग झाला आहे. असुरक्षित संबंधांमुळे 93 टक्के लोकांना एचआयव्हीची लागण झाली आहे. 3.7 टक्के प्रकरणांमध्ये आईकडून मुलाला संसर्ग झाल्याचं समोर आलं आहे. तर, 0.3 टक्के लागण ही विषारी रक्त संक्रमणातून झाली आहे आणि 0.5 टक्के रूग्णांना त्या जंतूची लागण असलेल्या सुयांचा वापर केल्यामुळे एचआयव्हीचा संसर्ग झाला आहे.
गेल्या 2 वर्षांत एचआयव्हीची लागण झालेले खूपच कमी रुग्ण आढळले आहेत. जनजागृती आणि जाहिरात यामुळे हे प्रमाण कमी व्हायला मदत झाली आहे. त्यामुळे एड्समुळे होणाऱ्या मृत्यूचं प्रमाण देखील कमी झालं आहे.
डॉ. श्रीकला आचार्य, अॅडिशनल प्रोजेक्ट डायरेक्टर, मुंबई जिल्हा एड्स प्रतिबंध सोसायटी
एचआयव्हीची लागण झालेल्या मुलांसाठी मुंबईच्या डोंगरी परिसरात एका शेल्टर रुमची व्यवस्था करण्यात आली आहे. जिथे या मुलांचं स्क्रिनिंग किंवा त्यांच्यावर उपचार केले जातात. बुधवारी या शेल्टर होमचं उद्घाटन करण्यात आलं. त्याचप्रमाणे, गुरुवारी कामाठीपुरा परिसरातही मुंबई महापालिकेतर्फे एआरटी सेंटर खुलं करण्यात आलं आहे. त्याचसोबत जागतिक एड्स दिनानिमित वन रुपी क्लिनिकमध्येही मोफत एचआयव्ही तपासणी करुन घेता येणार असल्याचं डॉ. आचार्य यांनी स्पष्ट केलं आहे.
संपूर्ण देशाचा विचार करता, एचआयव्हीचं प्रमाण कमी झाल्याचंच चित्र या चालू वर्षात पाहायला मिळत आहे. भारतात 2015 साली 86 हजार नवीन एचआयव्ही रुग्ण आढळून आले होते. तर, 2000 पासून रूग्णांचं प्रमाण 66 टक्क्यांनी कमी झालं आहे.
एड्स हा विषाणुमुळे होणारा आजार आहे. 'ह्युमन इम्युनोडेफिशिअन्सी व्हायरस'(HIV) म्हणजेच प्रतिकारशक्तीच्या अभावाने झालेल्या अनेक रोगलक्षणांचा एकत्रित समूह. थोडक्यात हा माणसाची प्रतिकारशक्ती कमी करणारा आजार आहे.
हेही वाचा