डिजिटल व्यसन किंवा स्क्रीनचा अतिवापर हा मुलांमध्ये वाढता चिंतेचा विषय आहे. याचा शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यावर तसेच सामाजिक आणि भावनिक आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. पालक या नात्याने, तुमच्या मुलांना चांगल्या सवयी विकसित करण्यास आणि तंत्रज्ञानासह संतुलन शोधण्यात मदत करण्यासाठी पावले उचलणे महत्त्वाचे आहे.

मुलांना डिजिटल व्यसनावर मात करण्यासाठी आणि तंत्रज्ञानाच्या आरोग्यदायी सवयींना प्रोत्साहन देण्यासाठी, पालक अनेक धोरणे राबवू शकतात. काही महत्त्वाच्या टिप्सचा विचार करून पालक आपल्या मुलांना समतोल राखण्यात आणि स्क्रीनच्या अतिवापराचे नकारात्मक परिणाम दूर करण्यात मदत करू शकतात.

1. स्क्रीन वेळेवर मर्यादा सेट करा

स्क्रीन वेळेवर मर्यादा सेट करणे फार आवश्यक आहे. तुमची मुले दररोज किंवा आठवड्यात मोबाईल, टॅब किंवा लॅपटॉप वापरावर मर्यादा सेट करणे, तसेच स्क्रीन कधी वापरता येतील याचे नियम लावावेत. उदा. जेवणाच्या वेळी किंवा झोपण्यापूर्वी स्क्रिनचा वापर टाळावा.

तसेच मुले स्क्रिनवर काय पाहतात यावर देखील पालकांचे लक्ष असणे आवश्यक आहे. त्यासाठी चाईल्ड सेफ्टी लॉकचा देखील पर्याय आहे. याद्वारे तुम्ही नको असलेल्या साईड्स ब्लॉक करू शकतात.   

2. पालकांनी देखील मोबाईलचा अधिक वापर टाळावा

मुले आपल्या पालकांचे प्रबोधन करतात. त्यामुळे पालकांनी देखील चांगल्या सवयींचे अनुकरण करणे आवश्यक आहे. तुम्ही स्वत: मोबाईल आणि टॅब याचा वापर गरजेपुरती करावा. कारण मुले जे पाहतात त्याचे अनुकरण करतात.    

तुमच्या मुलांना डिजिटल व्यसनाच्या जोखमींबद्दल शिक्षित करून, तुम्ही त्यांना आरोग्यदायी सवयी विकसित करण्याचे आणि तंत्रज्ञानाशी समतोल साधण्याचे महत्त्व समजून घेण्यात मदत करू शकता.

3. स्क्रीन-फ्री झोन तयार करा

तुमच्या घरातील काही भाग, जसे की बेडरूम किंवा डायनिंग रूम, स्क्रीन-फ्री झोन म्हणून घोषित करा. हे तुमच्या मुलांना स्क्रीनपासून डिस्कनेक्ट होण्यास आणि इतर क्रियाकलपांमध्ये गुंतण्यास मदत करू शकते.

4. स्पोर्ट्स अॅक्टिविटी खेळण्यास प्रवृत्त करा

तुमच्या मुलांना ऑफलाइन क्रीया क्रियाकलापांमध्ये भाग घेण्यास प्रोत्साहित करा. यामध्ये छंद, खेळ आणि इतर शारीरिक क्रियाकलापांचा समावेश असू शकतो ज्यामुळे ते हालचाल करतात आणि त्यांना वास्तविक-जगातील अनुभव घेता येतात.

क्रियाकलापांचा समतोल राखण्यासाठी प्रोत्साहित केल्याने तुमच्या मुलांना चांगली जीवनशैली विकसित करण्यात मदत होते आणि स्क्रीन आणि तंत्रज्ञानावर जास्त लक्ष केंद्रित करणे टाळता येते.

मुलांना वैयक्तिकरित्या मित्र आणि कुटुंबियांसोबत एकत्र येण्यासाठी प्रोत्साहित करणे देखील महत्त्वाचे आहे. कारण यामुळे त्यांना महत्त्वपूर्ण सामाजिक कौशल्ये विकसित करण्यात आणि मजबूत संबंध निर्माण करण्यात मदत होऊ शकते.

5. मुलांना डिजिटल व्यसनाच्या जोखमींबद्दल शिक्षित करा

तुमच्या मुलांशी स्क्रीनच्या जास्त वापराच्या जोखमींबद्दलचे महत्त्व समजावून सांगा. त्यांच्या मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यावर तसेच त्यांचे नातेसंबंध आणि एकूणच आरोग्यावर होणारे संभाव्य नकारात्मक परिणाम समजून घेण्यात त्यांना मदत करा.

हेही वाचा

मुंबई-ठाणेकरांना अनोखी मेजवानी! अनुभवा ‘स्काय डायनिंग’चे अॅडव्हेंचर